معرفی و بررسی روش تدریس غیرمستقیم یا اکتشافی به زبان ساده

روش تدریس غیرمستقیم یا اکتشافی، فصلی جدید را در کتاب آموزش ایجاد کرده است که دانش‌آموز را بیشتر از قبل درگیر یادگیری آن هم خودیادگیری می‌کند.

منظومه دانش‌پژوهان علامه امینی: امروز حیطه آموزش با پیشرفت علم و تکنولوژی آنقدر گسترده شده است که در آن نه کسی می‌تواند علوم مختلف را آموزش دهد و نه حتی کسی می‌تواند این ادعا را داشته باشد که به همه علوم و حِرَف مختلف کاملا مسلط است و نسبت به آن آگاهی دارد.

اگر در یک دوره زمانی یادگیری معنای کسب دانش و مهارت را در خود جای داده بود، امروزه این موضوع بر روی یادگیری توان فرد در حل مسائل مختلف از جمله مسائل آموزشی و پرورشی مانور می‌دهد که از این رو نیاز آموزش باید به سمت روش‌های نوین و جدیدی حرکت کند و روش‌های سنتی را که برخی از آن‌ها غیرکارآمد نیز هستند کنار گذاشته شود.

دبستان پسرانه علامه امینی (ره) از کدام روش تدریس استفاده می‌کند؟

چگونه در دبستان علامه امینی (ره) ثبت نام کنیم؟

دبستان علامه امینی چطور اصل توجه به تفاوت های فردی را عملی می کند؟

این تغییر روش از شیوه‌های سنتی و مرسوم به شیوه‌های جدید و نوین که صرفا برای یادگیری آن هم یادگیری اکتشافی مانور می‌دهد علاوه بر اینکه وظیفه معلمین و والدین را افزایش داده و می‌دهد، برخی از مسئولیت‌ها را نیز روی دوش دانش‌آموزان می‌اندازد.

اما این تغییر روش و سنت در آموزش می‌تواند مواردی همچون؛ ایجاد یک موقعیت مطلوب و مناسب در جهت یادگیری هرچه بهتر و بیشتر دانش‌آموزان، افزایش قدرت خلاقیت و کاوشگری، پرورش قدرت تفکر و آموزش و تدریس اینکه چگونه بیاندیشند و خود یادگیری را در خود تقویت کنند، کسب یک تفکر نقادانه، ایجاد یک زمینه مناسب در جهت کسب تجارب صحیح و کاربردی، کسب و رشد اعتماد به نفس و عزت نفس و ایجاد و افزایش انگیزه درونی، ایجاد و پرورش یک روحیه‌ی کاملا مشارکتی و گروهی، نظم بخشیدن به مطالب پراکنده، یادگیری مهارت‌های زندگی و… است.

اما این امر چطور محقق خواهد شد؟!

شاید در جریان این موضوع باشید که بسیاری از آموزشگاه‌ها از روشی به نام یادگیری اکتشافی یا یادگیری اکتشافی هدایت شده استفاده می‌کنند، روشی نوظهور که بار افزایش دانش را از دوش معلمین و اساتید برداشته و دانش‌آموزان را نیز درگیر آموزش می‌کند، روشی که شاگردمحور بوده و مرکز ثقل فرآیند یادگیری محسوب می‌شود.

روش اکتشافی هدایت شده

یادگیرندگان و دانش‌آموزان در روش اکتشافی هدایت شده تشویق می‌شوند تا به کمک پرسش‌ها و راهنمایی‌های آموزگار و یا استاد مربوطه به درک و فهم مطالب و موضوعات بپردازند.

طبق دیدگاه جدیدی که در حوزه‌ی تعلیم و تربیت در حال رشد و بال‌وپر گرفتن است، ارزش هر روش تدریسی که بنوعی فعال‌تر باشد بیشتر است و از این رو، روش اکتشافی هدایت شده که بنوعی حالت انفعالی دارد در زمره این روش‌ها قرار می‌گیرد.

روش اکتشافی تمرکز خود را بر روی تفکر و خلاقیت دانش‌پذیر قرار داده است و از این رو وی باید خود بتواند مطالب را بیابد و کشف کند.

این امر شاید به این صورت محقق شود که بعنوان مثال؛

دانش‌آموز و یا یادگیرنده در این روش مسئله را مشخص کرده، برای آن راه‌حل‌هایی را درنظر گرفته و باتوجه به شواهد آن‌ها را آزمایش می‌کند و در نهایت با توجه به آزمایشات صورت گرفته به نتیجه‌گیری می‌پردازد و شاید آن نتایج را در موقعیت‌های جدید نیز به کار گیرد و سرانجام به یک سری قوانین کلی و قابل تعمیم دست می‌یابد.

بررسی محاسن روش اکتشافی هدایت شده

یادگیری اکتشافی هدایت شده، توانایی ذهنی دانش‌آموزان را تقویت می‌کند.
یادگیری اکتشافی هدایت شده، انگیزه درونی دانش‌آموز را افزایش می‌دهد؛ زیرا در این یادگیری شاگرد به طور خودجوش فعالیت‌های آموختن را دنبال می‌کند و پاداشی هم که می‌گیرد، از فعالیت‌های خود اوست.
یادگیری اکتشافی هدایت شده، فنون اکتشاف را به شاگرد می‌آموزد و او را خلاق و کاوشگر بار می‌آورد.
یادگیری اکتشافی هدایت شده، موجب دوام بهتر آموخته‌ها می‌شود؛ زیرا دانش‌آموزان خودآموخته‌هایش را سازمان می‌دهد و می‌داند که چه موقع و چگونه آن‌ها را بدست می‌آورد.
از آنجا که در این روش از مشاهده اشکال، اشیا و تصاویر برای تدریس استفاده می‌شود، درک حقایق و روابط را تا حدی برای دانش‌آموزان آسان می‌کند.

معرفی روش‌های مختلف تدریس اکتشافی

روش تدریس غیرمستقیم یا همان اکتشافی دارای روش‌های تدریس متعدد و گوناگونی است که هر کدام مزایا و محدودیت‌های مخصوص به خود را دارد و در ادامه بصورت تیتروار به معرفی این روش‌ها می‌پردازیم: